ಭಾವಸ್ಪಂದನ

ಆತ್ಮೀಯರೇ,

ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಪಾತ್ರ ಮಹತ್ತ್ವದ್ದು. ಹೃದಯದ ಭಾವವನ್ನು ಅಕ್ಷರರೂಪದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಕವಿ ಓದುಗರ ಹೃದಯದಲ್ಲೂ ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ಭಾವವೊಂದನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೂ ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿಪುಲವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಮೂಲಕ ಇವು ಜನಮನದಲ್ಲಿ ಭಾವದ ಮುದ್ರೆಯನ್ನೊತ್ತಿವೆ. ಅಂತಹ ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಹಾಗೂ ಭಾವಕವಿಗಳ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಯತ್ನ ಈ ಭಾವಸ್ಪಂದನ.

ವಸಂತ ಋತು ಕಾಲಿಟ್ಟು ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಕಳೆದು ಹೋದವು. ಹೊಂಗೆ ಮರದ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ, ಮಾವಿನ ತಳಿರಿನಲ್ಲಿ, ಅರಳಿ ನಿಂತ ಸುಮಗಳಲ್ಲಿ ವಸಂತನ ವೈಭವ ಕಾಣುತ್ತಾ ಇದೆ. ವಸಂತನ ಸೊಬಗು ಯಾವ ಕವಿಯ ಹೃದಯವನ್ನು ತಟ್ಟದಿದ್ದೀತು? ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸೊಬಗು ಹೃದಯವನ್ನು ಹೊಕ್ಕು ಹೊರಬರುವಾಗ ಕವಿತೆಯ ರೂಪವನ್ನು ತಾಳಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಕವಿತೆ ನಮ್ಮ ಭಾವಸ್ಪಂದನ ಧ್ವನಿ ಸರಣಿಯ ಮೊದಲ ಗೀತೆ. ಇದು ಕವಿ ಎನ್.ಎಸ್. ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟರು ಬರೆದ ’ಬಾರೋ ವಸಂತ’ ಎಂಬ ಋತುರಾಜನ ಸ್ವಾಗತಗೀತೆ.

ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟರು ಶಿವರಾಮ ಭಟ್ ಹಾಗೂ ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗನಾಗಿ ೧೯೩೬ ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೯ರಂದು ಶಿವಮೊಗ್ಗೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ  ಡಾ. ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟರು ತೀನಂಶ್ರೀಯವರ ಶಿಷ್ಯರು. ತಮ್ಮ ಗುರುಗಳಂತೆ ಕನ್ನಡ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಹಾಗೂ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಭಟ್ಟರು ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡನಾಡಿನ ಸಹೃದಯ ಭಾವಗೀತಕಾರರಾದ ಇವರ ದೀಪಿಕಾ, ಬಾರೋ ವಸಂತ, ನಂದ ಕಿಶೋರಿ ಮುಂತಾದ ಕವನಸಂಕಲನಗಳು ಹಾಗೂ ಧ್ವನಿಸುರಳಿಗಳು ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯ, ವಿಮರ್ಶೆ, ಅನುವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾದ ಭಟ್ಟರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಅನಕೃ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಅರಸಿ ಬಂದಿವೆ.

ಬಾರೋ ವಸಂತ ಬಾರೋ ಬಾ... ಬಾರೋ

ಹೊಸ ಹೊಸ ಹರುಷದ ಹರಿಕಾರ

ಹೊಸ ಭಾವನೆಗಳ ಹೊಸ ಕಾಮನೆಗಳ

ಎದೆಯಲಿ ಬರೆಯುವ ನುಡಿಕಾರ || ಬಾರೋ ||

ಬಾರೋ ಸಂಕಲೆಗಳ ಕಳಚಿ

ಹೆಜ್ಜೆಗಳಿಗೆ ತಾಳವನುಣಿಸಿ

ದಣಿದ ಮೈಗೆ ತಂಗಾಳಿಯ

ಮನಸಿಗೆ ನಾಳೆಯ ಸುಖದೃಶ್ಯವ ಸಲಿಸಿ || ಬಾರೋ ||

ಮೊಗಚುತ ನೆನ್ನೆಯ ದು:ಖಗಳ

ತೆರೆಯುತ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯಗಳ

ಅರಸುತ ಎಲ್ಲರ ಮೇಲು ಕೀಳಿರದೆ

ಸಲಿಸುತ ಭವಿಷ್ಯದಾಸೆಗಳ || ಬಾರೋ ||

ಎಳೆ ಕಂದನ ದನಿ ಗೆಜ್ಜೆಯಲಿ

ಇನಿಯಳ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಲಜ್ಜೆಯಲಿ

ಗೋಳು ಬಾಳಿನಲಿ ಹಸಿರ ಚಿಮ್ಮಿಸುವ

ಸೃಷ್ಟಿ ಶೀಲ ಹೊಸ ಹೆಜ್ಜೆಯಲಿ || ಬಾರೋ ||

”ಬಾರೋ ವಸಂತ’ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟರು ವಸಂತನ ಆಗಮನದಿಂದ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಿಶಿರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಮರಗಿಡಗಳು ವಸಂತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ನವ ಪಲ್ಲವಗಳಿಂದ ಮನೋಹರ ಸುಮಗಳಿಂದ ಮಧುರವಾದ ಹಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಸಂಪದ್ಭರಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಅವನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿದ ನಮ್ಮ ಎದೆಯ ಭಾವನೆಯಲ್ಲೂ ಏನೋ ಹೊಸತನ ಏನೋ ಹರುಷ ಒಡಮೂಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ವಸಂತ ಹೊಸ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಕಾಮನೆಗಳನ್ನು ಮೂಡಿಸಿ ಹರುಷದ ಹರಿಕಾರನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಕುಣಿದು ಕುಪ್ಪಳಿಸಬೇಕೆಂಬ ನಮ್ಮ ಬಯಕೆಗೆ ಜಗತ್ತು ಅನೇಕ ಸಂಕೋಲೆಗಳನ್ನು ತೊಡಿಸಿರುತ್ತದೆ. ವಸಂತ ಆ ಸಂಕೋಲೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಕಳಚುವುದಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ತಾಳವನ್ನೂ ಹಾಕಲಿ ಎಂಬ ಆಶಾಭಾವನೆ ಕವಿಯದ್ದು. ವಸಂತ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಕರೆತರುವ ಮಂದಮಾರುತ ವರ್ಷವಿಡೀ ದುಡಿದು ದಣಿದ ದೇಹಕ್ಕೆ ತಂಪನ್ನು ನೀಡಿ ಆ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಾಳಿನ ಸುಖದೃಶ್ಯ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡುವನೆಂಬ ಹಂಬಲ ಅವನದ್ದು.

ಚಕ್ರವತ್ ಪರಿವರ್ತಂತೇ ಸುಖಾನಿ ಚ ದು:ಖಾನಿ ಚ ಎಂಬ ನುಡಿಯಂತೆ ಮಾನವ ಜೀವನ ಎನ್ನುವುದು ಸುಖ ದು:ಖಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣ. ನಾಳೆ ಸುಖ ಬರುವುದೆಂಬ ಆಶಾಭಾವನೆಯೇ ಇಂದು ದು:ಖದಲ್ಲಿರುವವನಿಗೆ ಆಲಂಬನೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯು ತನ್ನ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ನಳನಳಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ತನ್ನ ದು:ಖಗಳೂ ಕಳೆದು ಸುಖದ ಅಧ್ಯಾಯ ಆರಂಭವಾಗಲಿ. ಆ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲು ಕೀಳುಗಳೆಂಬ ಭಾವ ಇರದೆ ವಸುಧೈವ ಕುಟುಂಬಕಮ್ ಎಂಬ ಪಾಠ ಇರಲಿ ಎಂಬ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಕವಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ.

ವಸಂತ ಕೇವಲ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತಂದರೆ ಸಾಲದು. ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಹೆಜ್ಜೆ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಆ ವಸಂತನ ಅನುಭವವಾಗಬೇಕು. ಎಳೆಕಂದನ ಗೆಜ್ಜೆಯ ದನಿ, ಇನಿಯಳ ಲಜ್ಜೆಯ ಕಟಾಕ್ಷಗಳಲ್ಲೂ ವಸಂತನ ಹೊಸತನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಇರಾದೆ ಕವಿಯದ್ದು. ಗೋಳುಗಳೇ ತುಂಬಿರುವ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಇವು ಸಂತಸದ ಹಸಿರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯಾಶೆಯೊಂದಿಗೆ ಕವಿ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಈ ಸುಂದರ ಗೀತೆಯನ್ನು ಎಚ್.ಕೆ.ನಾರಾಯಣ ಅವರ ರಾಗಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ, ಸುಲೋಚನಾ ಅವರ ದನಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಆನಂದಿಸಿ.

ನಿರೂಪಣೆ: ಮಹಾಬಲ ಭಟ್, ಗೋವಾ