ದೇಹೋ ದೇವಾಲಯ: ಪ್ರೋಕ್ತ:

ದೇಹೋ ದೇವಾಲಯ: ಪ್ರೋಕ್ತ:

ವೇದಗಳು ಭಾರತೀಯ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನದ ಅಡಿಗಲ್ಲುಗಳು. ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯವನ್ನೂ ದೇವರ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನೂ ನಂಬುವ ಜನರನ್ನು ಆಸ್ತಿಕರೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧ ಮನೋಭಾವದವರು ನಾಸ್ತಿಕರು. ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಿಕರಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಗೌರವವಿದ್ದರೂ ನಾಸ್ತಿಕವಾದವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಚಾರ್ವಾಕ(ಸುಂದರ, ಆಕರ್ಷಕ ಮಾತುಳ್ಳವರು) ಎಂಬ ಉಪಾಧಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಅವರ ’ಋಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಘೃತಂ ಪಿಬೇತ್’ ಎಂಬ ವಾದವನ್ನು ಆಸ್ತಿಕದರ್ಶನದ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

’ದೇವರು ಮಾನವರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾನೋ ಅಥವಾ ಮಾನವ ದೇವರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾನೋ’ ಎಂಬುದು ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಾಸ್ಪದವಾದ ವಿಚಾರ. ದೇವರ ಸರ್ವಶಕ್ತಿಮತ್ವವನ್ನೂ ಜೀವರ ಅಲ್ಪಶಕ್ತಿತ್ವವನ್ನೂ ಒಪ್ಪಿರುವ ಆಸ್ತಿಕರು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ದೇವರು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ಕೊಂಡಾಡಿದರೆ ನಾಸ್ತಿಕರು ಎರಡನೆಯ ವಾದವನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತಾರೆ. ದೇವರುಗಳಿಗೆಲ್ಲ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿ ವಿವಿಧ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ದೇವರು ಮನುಷ್ಯನ ಕಲ್ಪನೆಯ ಫಲವೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗುವುದು. ಏನೇ ಆದರೂ ದೇವರ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ. ದುಷ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ತ್ಯಾಗಕ್ಕಾಗಿ ಸತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ಉಪಾಸನೆಗಾಗಿ ದೇವರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಆದರೂ ಸಾಧು. ಕೆಲವೊಂದು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ’ದೇವರು” ಜನರನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವುದು ವಿಷಾದಕರ.

ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಸಗುಣೋಪಾಸನೆ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಗುಣೋಪಾಸನೆ ಎಂದು ಉಪಾಸನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿವೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಚರಾಚರಗಳನ್ನೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ನಿಯಾಮಕ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಗುಣ ಎಂಬುದೊಂದು ವಾದವಾದರೆ, ಅದನ್ನೇ ಕೈಕಾಲುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಾನವ ದೇಹದ ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಒಡಮೂಡಿಸಿ ಉಪಾಸಿಸುವ ಪಂಥ ಇನ್ನೊಂದಿದೆ. ನಿರ್ಗುಣೋಪಾಸನೆ ಸುಲಭದ ಮಾತಲ್ಲ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅದು ಸಾಧ್ಯ. ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಭಜಿಸಲು ಕಣ್ಣ ಮುಂದೊಂದು ಆಕೃತಿ ಬೇಕು. ನಿರ್ಗುಣೋಪಾಸನೆಯ ಮೂಲತತ್ತ್ವ-

ದೇಹೋ ದೇವಾಲಯ: ಪ್ರೋಕ್ತ: ಜೀವೋ ದೇವ: ಸದಾಶಿವ:|

ತ್ಯಜೇದಜ್ಞಾನನಿರ್ಮಾಲ್ಯಂ ಸೋಹಂಭಾವೇನ ಪೂಜಯೇತ್ ||

ದೇಹವನ್ನೇ ದೇವಾಲಯವೆಂದು ಗಣಿಸಿ, ಒಳಗಿರುವ ಆತ್ಮವನ್ನೇ ಸದಾಶಿವನೆಂದು ಗ್ರಹಿಸುವ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಅದ್ಭುತ. ಈ ವಿಚಾರ ನನ್ನ ಮನದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡತೊಡಗಿದ ಮೇಲೆ ದೇವಾಲಯಗಮನವೇ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮಾನಸಿಕವಾದ ಕ್ಲೇಶಗಳುಂಟಾದಾಗ ದೈವೀ ಪ್ರಕೋಪವೇ ಇರಬಹುದೆಂಬ ಚಿಂತನೆ ಗರಿಗೆದರಿ ಮತ್ತೆ ನನ್ನನ್ನು ದೇವರ ಮೂರ್ತಿಯ ಮುಂದೆ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗೋವಾಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನಗಳಂದು ಯಾವುದೇ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗದೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಮೊನ್ನೆ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬರು ’ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವೆ?’ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ ಮೇಲಿನ ಶ್ಲೋಕವನ್ನೇ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಅದೇ ದಿನ ಸಂಜೆ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಮಿತ್ರ ಚಿನ್ಮಯನ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆ ಬಂತು. ಆ ದಿನ ಶಾಲೆಗೆ ಬಿಡುವಿರುವುದರಿಂದ ಪುಸ್ತಕದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಗಿಸೋಣ ಎಂದು ಅವನ ಮನೆಗೆ ಕರೆದ. ಅವನ ಮನೆ ಇರುವುದು ಕಾಣಕೋಣ ಎಂಬ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವರ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ. ಹಾಗಾಗಿ ಅಯಾಚಿತವಾಗಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವನ್ನು ಬಿಲ್ವದಳಗಳಿಂದ ಅರ್ಚಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿತು. ನಾನು ಈ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಯಸಿರದಿದ್ದರೂ ಶಿವನೇ ನನ್ನನ್ನು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಎಳೆದನೆ? ನನ್ನಿಂದ ಪೂಜೆ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆ ಅವನಿಗೇ ಇದ್ದರೆ ನಾನೆಷ್ಟರವನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಿಕ್ಕೆ?

ದೇವರಿಗೆ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತುಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಸ್ವಾರ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮೂರ್ಖತೆ ಎಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೊಂದು ರೀತಿಯ ಲಂಚಾವತಾರ ಎಂದು ಅದೆಷ್ಟೋ ಬಾರಿ ಅನಿಸಿದ್ದಿದೆ. ಆದರೆ ಕಷ್ಟಗಳು ಬಂದಾಗ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಸಮಸ್ತ ಭಾರವನ್ನೂ ದೇವರ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿ ಮಾನಸಿಕ ಸಮಾಧಾನ ಹಾಗೂ ಕಷ್ಟದ ಪರಿಹಾರ ಎರಡೂ ಆಗಿರುವ ಅನುಭವವಿದೆ. ದೇವಾಲಯಗಮನ, ಭಜನೆ ಇವೆಲ್ಲ ವ್ಯರ್ಥವಲ್ಲ. ಡಿ.ವಿ.ಜಿ. ಎನ್ನುವಂತೆ-

ದೇವಮಂದಿರ ಭಜನೆ ಪೂಜೆ ಪ್ರಸಾದಗಳು

ಜೀವನದಲಂಕಾರ ಮನಸಿನುದ್ಧಾರ |

ಭಾವವಂ ಕ್ಷುಲ್ಲಜಗದಿಮ್ ಬಿಡಿಸಿ ಮೇಲಕೊಯ್ವ

ದಾವುದಾದೊಡಮೊಳಿತು – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ ||

ನಾನು ಅದ್ವೈತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚುವುದು ಒಂದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ - ಅದು ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ’ಜೀವರೆಲ್ಲ ಚೈತನ್ಯದ ಕಣಗಳು; ಎಲ್ಲ ಜೀವರೂ ಒಂದೇ ದೇವರ ಅಂಶ’ ಎಂಬ ತತ್ತ್ವ ”ವಸುಧೈವ ಕುಟುಂಬಕಮ್’ ಎಂಬ ತತ್ತ್ವಕ್ಕೆ ನೆಲಗಟ್ಟಾಗಿ ದೀನದಲಿತರಲ್ಲೂ ದೇವರನ್ನು ಕಾಣುವ ಉದಾರಕಲ್ಪನೆಗೆ ನಾಂದಿಯನ್ನು ಹಾಡುತ್ತದೆ. ಭಜನೆ ನನ್ನ ಉದ್ಧಾರಕ್ಕೆ, ಸೇವೆ ಪರರ ಏಳ್ಗೆಗೆ. ನಮ್ಮ ಮಾನಸಿಕ ನೆಮ್ಮದಿಗೆ ಅವಶ್ಯವಿರುವಷ್ಟೇ ಸಮಯವನ್ನು ಪೂಜೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಿಟ್ಟು ಉಳಿದ ಸಮಯವನ್ನು ಸಮಾಜಸೇವೆಗಾಗಿ ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟು ’ಯದ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋಮಿ ತತ್ತದಖಿಲಂ ಶಂಭೋ ತವಾರಾಧನಮ್’ ಎಂದು ಕರ್ಮಯೋಗವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರೆ ಅದೇ ಜೀವನದ ನಿಜವಾದ ಆಸ್ತಿಕತೆ. ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯವಿರುವುದೂ ಇದೇ

೨೭-೦೨-೨೦೦೬ ರಂದು ಬರೆದಿದ್ದು.